حروف مشبهه بالفعل

ادات و معنای حروف مشبهه بالفعل :

این حروف عبارتند از:

1. إنَّ و أنَّ: که تأکید وقوع خبر برای اسم را بیان می دارد. مانند «قال یا بُنَیَّ إِنِّی أَرَى فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ -صافات ۱۰۲»
2. کأنَّ: برای تشبیه کردن اسم به خبر بکار می رود. مانند « الزُّجَاجَهُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَهٍ مُبَارَکَهٍ زَیْتُونَهٍ – نور ۳۵»
3. لکِنَّ: این کلمه به منظور استدراک بکار می رود و معنای کلام گذشته را برطرف می سازد.
4. لعلَّ: به معنای امید داشتن برای رسیدن به چیزی یا کراهت داشتن از وقوع چیزی. مانند «کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ – بقره ۱۷۸»
5. لیت: برای آرزو داشتن وقوع خبر است برای اسم. مانند: «یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلً – فرقان ۲۸»  

6. اصول در حروف مشبهه بالفعل:

   • در حروف مشبهه بالفعل حتما خبر باید بعد از اسم بیاید مگر در موارد خاصی چون خبر جار و مجرور و موارد دیگر. مانند: «إِنَّ إِلَیْنَا إِیَابَهُمْ-ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا حِسَابَهُمْ – غاشیه ۲۵ و ۲۶»
   • اصل در این حروف باقی ماندن بر اصلشان است اگرچه گاهی اوقات به صورت مخفف استعمال می شوند مانند: إنْ٬ أنْ٬ کأنْ٬ لَکِنْ. و برای هر کدام احکام خاصی بیان می شود که در درس به آن اشاره خواهد شد. لازم به ذکر است که «لعلَّ» تخفیف نمی گردد.
   • در حروف مشبهه بالفعل لازم است خبر حتما در جمله ذکر گردد البته با وجود قرینه٬ حذفشان جایز است.

   چند نکته پیرامون بحث :

   1. آمدن «لام» ابتدا بر سر خبر إنَّ جایز است و مفید تأکید می باشد.
   2. «نون» وقایه٬ در صورتی که اسم حروف مشبهه بالفعل «یاء» متکلم باشد٬ به آن حروف اضافه می شود.